Page 15 - Historia_Maadili

wakulima wadogo wadogo, raia wa kawaida, huku tabaka la tatu likiwa la watwana
na watumwa. Kuja kwa Waarabu kulibadilisha mfumo wa utawala wa kidemokrasia
ya kijadi na umoja uliokuwa ukiendeshwa na tawala za kijadi. Mfumo huu mpya
ulileta mgawanyiko katika jamii. Mfano wa mgawanyiko huo ni jamii za Kizanzibari
zilipoteza mifumo yao ya kiuongozi ya kijadi na badala yake, mfumo wa kiutawala
wa Kiarabu kushika hatamu visiwani humo. Hivyo, Waarabu walisababisha migogoro
FOR ONLINE READING ONLY
katika jamii za pwani ya Tanganyika na Zanzibar.

Miongoni mwa mbinu walizozitumia na Waarabu ni kuwagawa watawala wa jadi
kwa kumuunga mkono mtawala aliyeonekana kuwa na nguvu zaidi kuliko wenzake
na wale walioonekana kuwa wasaliti. Kwa upande wa Zanzibar, watawala wa jadi
kama Mwinyi Mkuu alifanywa kuwa mshirika mwenza katika utawala. Waarabu
walitumia uongozi wa mabavu, unyanyasaji na ukandamizaji kwa wananchi. Kwa
mfano, wananchi walifanyishwa kazi ngumu bila malipo, walinyang’anywa ardhi
yenye rutuba na Waafrika wengi walichukuliwa na kupelekwa sehemu zingine kama
watumwa.

Kazi ya kufanya 1.2

Soma vitabu na matini mbalimbali kwenye mtandao, kisha fanya uchunguzi
katika mfumo wa umiliki wa ardhi kabla na baada ya ujio wa Waarabu visiwani
Zanzibar na Pemba. Uchunguzi wako ujikite katika maeneo yafuatayo:
(a) Namna mfumo wa umiliki wa ardhi ulivyokuwa kabla ya ujio wa utawala
wa Waarabu;
(b) Mabadiliko yaliyoletwa na utawala wa Waarabu katika mfumo wa
umiliki wa ardhi; na
(c) Athari zilizoletwa na mabadiliko katika mfumo wa umiliki wa ardhi.

Mabadiliko ya kiuchumi wakati wa utawala wa Waarabu
Kuongezeka kwa mahitaji ya pembe za ndovu, karafuu, mafuta ya nazi na mpira
katika viwanda vya Ulaya na Marekani kulimhamasisha sana Sultani wa Zanzibar
pamoja na wafanyabiashara wa Kiarabu kuendeleza biashara ya bidhaa hizo. Hali
kadhalika, mashamba makubwa ya mikarafuu na mpira yalianzishwa visiwani, jambo
lililosababisha ongezeko la mahitaji ya nguvukazi hasa vibarua wa kupalilia, kuchuma
karafuu na kuangua nazi.

Waarabu walifanya biashara na wenyeji wa pwani ya Tanganyika na Afrika Mashariki
kwa ujumla. Katika biashara hiyo, walitafuta dhahabu, shaba, pembe za ndovu,
magogo ya mikoko, nta na ngozi za wanyama pori kama vile chui na pundamilia.
Vingine ni magamba ya konokono na kobe, pamoja na watumwa. Waarabu nao
walileta bidhaa mbalimbali kama manukato, vyombo vya nyumbani, viungo vya

7

03/10/2024 18:15:07
HISTORIA YA TANZANIA NA MAADILI F2.indd 7
HISTORIA YA TANZANIA NA MAADILI F2.indd 7 03/10/2024 18:15:07