Page 44 - Historia_Maadili

Zoezi la 2.4

1. Fafanua athari zilizosababishwa na mwingiliano kati ya wageni katika
mitindo ya mavazi ya asili.

2. Eleza faida na changamoto za maendeleo ya kisayansi na kiteknolojia katika
FOR ONLINE READING ONLY
kuyadumisha mavazi ya asili.

3. Umejifunza nini kutokana na athari za ukoloni katika mavazi ya Kitanzania?

Mfumo wa utawala na sheria: Baada ya ujio wa utawala wa kikoloni, mifumo ya
jadi ilibadilishwa na kuwekwa chini ya mamlaka ya kikoloni. Mabadiliko haya ya
kiutawala yalileta maadili mapya kama vile utii kwa mamlaka ya kikoloni, muda
wa kazi na kufuata sheria za kikoloni, ambazo mara nyingi zilikinzana na kanuni
zilizowekwa za jamii za wenyeji. Msisitizo wa mamlaka ya mtu binafsi na udhibiti wa
dola ya kikoloni ulivuruga utawala wa kijumuiya na wa maridhiano, ambao ulikuwa
msingi wa jamii za Kitanzania.

Kwa mfano, jamii za Kitanzania zilikuwa na sheria zao za kimila ambazo zilikuwa na
mizizi katika mila, desturi na imani zao za kimaadili. Sheria hizi zilisimamia nyanja
mbalimbali za maisha, zikiwemo ndoa, mali, mirathi, utatuzi wa migogoro na tabia
za kijamii. Sheria hizi zilinyumbulika na kuendana na mahitaji na maadili ya jamii,
zikiwa na lengo la kurejesha maelewano na kudumisha uhusiano mzuri ndani ya jamii.

Hivyo basi, kuanzishwa kwa mifumo ya kisheria ya kikoloni kulileta mabadiliko
makubwa ambayo mara nyingi yalikuwa magumu kutekelezwa na jamii. Sheria
hizi zilitekelezwa na mahakama za kikoloni ambazo hazikuzingatia mila, desturi
na taratibu za haki za jadi. Matokeo yake, sheria za kimila na desturi za jamii za
Kitanzania ziliwekwa pembeni na hivyo kuvuruga mfumo wa maadili ya kijamii na
kijadi kwa kuvunja mamlaka za viongozi wa jadi kama vile machifu na wazee wa
kimila. Sheria hizi ni pamoja na mikataba rasmi, haki za umiliki wa ardhi na haki ya
kuadhibu, ambazo mara nyingi zilikinzana na kanuni na sheria za kimila.

Mifumo ya familia na jamii: Miundo ya kitamaduni ya familia katika jamii za
Kitanzania ilijumuisha familia pana, zenye uhusiano wa kindugu na majukumu
yaliyo wazi kwa kila mwanafamilia. Hata hivyo, kuja kwa ukoloni kuliathiri kwa kiasi
kikubwa maadili na miundo ya familia na jamii hizo. Kwa mfano, uchumi wa kikoloni
ulianzisha aina mpya za ajira kama vile kazi za ujira kwenye mashamba makubwa na
migodi, ambazo mara nyingi zilihitaji wanaume kuhama kutoka maeneo ya vijijini
kwenda mijini au maeneo ya kazi za mbali. Uhamaji huu ulivuruga majukumu ya
kiutamaduni ya familia na hivyo wanawake walilazimika kubeba majukumu ya ziada
katika kaya na jamii.

36

03/10/2024 18:15:11
HISTORIA YA TANZANIA NA MAADILI F2.indd 36
HISTORIA YA TANZANIA NA MAADILI F2.indd 36 03/10/2024 18:15:11